DOE de
TEST
Het begon niet met COVID
HOME
WAAROM
VERHALEN
ENQUÊTE
MELDPUNT
DOE DE TEST
KYONA
43 jaar
  • Geboren in België
  • Werkt met mensen in armoede
  • Alleenstaande moeder
  • Schrijft gedichten

Wil je meer weten over mij?
Lees hieronder het volledige interview

Een kort woordje over jezelf?
Ik ben geboren in Maleisïe, 15 jaar geleden ben ik in België aangekomen. Ik behaalde een master en postgraduaat in fotografie.. Na mijn studies heb ik gewerkt als kunstenaar en als halftijdse museumbewaker. Nu werk ik bij een ambassade in Brussel. Ik ben 40 jaar. Ik woon nu in Brussel, daarvoor woonde ik in Gent.
Kun je iets zeggen over jezelf?
Ik ben een alleenstaande mama van 43 jaar, Mijn dochtertje is half Chinese, half Vlaamse. Mijn ouders zijn allebei van Chinese afkomst. Mijn vader is jaren geleden na de culturele revolutie hier als vluchteling terecht gekomen.

Ik ben een creatieve generalist. Ik ben blijkbaar in heel veel dingen goed en ik heb een heel breed interesseveld. Eén van mijn passies is het werk dat ik doe in de sociale sector, nu met mensen die in een armoedevereniging zitten. Ik ben ook geboeid door alles wat met taal en literatuur te maken heeft. Ik ben van opleiding vertaler-tolk en heb zelf in een internationale omgeving gewerkt. Ik ben bijvoorbeeld bezig met het schrijven van een kinderboek, schrijf ook gedichten: gewone en visuele poëzie. Fotografie, yoga doe ik ook graag, af en toe mediteren. Maar mijn grootste passie is mijn dochter. Wij doen heel graag circus samen, meer bepaald Chinese mast.
Vertel eens over een racistische situatie die je ooit hebt meegemaakt?
Ik heb er jammer genoeg een heel aantal, maar ik zal er enkele uitkiezen: een geval van subtiel racisme en een extreem geval, dat een trauma heeft achtergelaten.

Hetgeen het hardst in mijn geheugen gegrift is, gebeurde toen ik 11-12 jaar was. We waren aan het verhuizen. Mijn papa had de zoveelste rit gedaan van het oude appartement naar onze nieuwe plek. Ik was te voet gegaan omdat de de auto vol zat. Toen ik daar toekwam, zag ik mijn papa over de motorkap van de auto gelegd met een politieagent die zijn dienstwapen tegen zijn voorhoofd hield. Dat zal ik nooit vergeten. Die man, die buiten zijn diensturen met zijn dienstwapen rondliep, was blijkbaar dronken of in ieder geval niet helemaal normaal. Hij vroeg mijn vader’s identiteitskaart. Mijn vader deed teken dat dat in zijn binnenzak zat. Maar hij moest een beweging maken omdat er uit te kunnen halen! Die politieagent was aan het schreeuwen en heeft fysiek geweld gebruikt. Uiteindelijk heeft een andere politieagent zijn collega tot bedaren gebracht.

Dit voorval heeft bij mij een heel groot wantrouwen en gevoel van onveiligheid gegeven naar instanties toe. Je moet begrijpen dat de ouders van mijn vader ten tijde van de culturele revolutie in China vermoord zijn. Hijzelf is gefolterd en gemarteld geweest. Er is mij altijd van jongs af aan geleerd: “braaf zijn, stil zijn, autoriteiten, daar moet je schrik van hebben.” Dat voorval heeft dat voor mij bevestigd. En nu nog; ik heb schrik van politie. Ik moet alleen maar blauw zien, letterlijk, en dat is de reflex. Ik moet er heel erg op letten dat ik dat niet uitstraalt naar mijn dochter toe.
Als er iets gebeurd is met de politie, waar moet je dan naartoe?
Hoewel mijn papa dat nooit zou gedaan hebben, wou ik achteraf dat we de moed zouden gehad hebben om klacht in te dienen. Maar waar? Normaal gezien ga je naar de politie als je hulp nodig hebt. Als er iets gebeurd is met de politie, waar moet je dan naartoe?

Ik heb er achteraf ook niet echt met mijn vader over kunnen praten. Als je als kind je vader als sterk en bijna onaantastbaar ziet... En je hoort hem vertellen en ziet hem letterlijk instorten en als volwassen man huilen…. Dan ga je er niet zelf over beginnen. Ik heb het ook nooit aan mijn broer en zus verteld. Er is dus geen verwerkingsproces geweest, het was niet bespreekbaar, niet omdat we niet wilden, maar vooral omdat we niet durfden. Ikzelf om hem te beschermen, en hij waarschijnlijk om mij te beschermen.

Het doet me denken aan een ander voorval, ook met politie. We zaten in de auto en werden plots vanachter aangereden. Mensen hadden gezien dat papa absoluut niet in fout was. Maar dan is er politie gekomen. Eén van de omstaanders stelde dat het wel onze fout was. De politie was met 2, een Vlaming en een Aziatische man. Toen hebben we ook geen hulp gekregen van de politie. Om zijn job niet kwijt te geraken, heeft de Aziatische agent niets gedaan. Hij is alleen naar ons toe gekomen en zei: “het spijt me heel erg, ik weet dat hier iets gaande is dat niet klopt, dat niet rechtvaardig is, maar ik kan niets doen”. Dat toont ook dat zijn job niet eenvoudig geweest zal zijn. Als enige Aziaat in een korps te zitten, hij zal ook wel racisme meegemaakt hebben van zijn collega’s.
Maakte je nog andere situaties mee?
Naast die meer expliciete gevallen, maakte ik vele andere zaken mee. Ik noem dat de doorsnee dingen, omdat je dat gewoon wordt als je opgroeit met racisme. Je loopt over straat, en je hoort: “Ga terug naar je eigen land, we moeten je hier niet.” Tot de meer subtielere vormen: Je bent in een restaurant, je zit als gezin aan tafel te wachten, en ze weigeren je te bedienen. Ze negeren je, letterlijk. Je staat aan te schuiven bij de bakker. Je weet hoeveel de prijs is voor een brood. Diegene voor je bestelt juist hetzelfde, jij ook. En ineens is die prijs dubbel. Je gaat dan in gesprek met die persoon. “Dat is toch 2 euro en zoveel” , “Nee, nee”, blijft die bij hoog en bij laag beweren, “dat is de prijs.” Ik ben toen vertrokken uit die bakkerij en heb daar niets gekocht.

Recenter, nog voor corona het land in was, stonden mijn dochter en ik buiten aan de schoolpoort in het Kantonees te praten. Ineens komt iemand op ons afgestapt en zegt: “Jullie moeten Nederlands leren. Jullie horen hier niet. Jullie moeten in het Nederlands praten, want dat is hier Vlaanderen.” Leg dat maar eens uit aan je kind.

Sinds corona begonnen is zijn er andere voorvallen bij gekomen: we wilden een zebrapad oversteken, en een auto stopt. De medepassagier doet het raam naar omlaag om te roepen “Ga terug naar je eigen land. “ Ik heb gewoon aan mijn dochtertje gezegd: “Ja, die vrouw die was dronken, niet aantrekken.” Wat ik soms ook af en toe te horen krijg, zijn mensen die spleetogen trekken of “Ching chang chong” zeggen en zo...
Hoewel ik dat wel kan plaatsen, is dit als Chinees-Vlaming die hier geboren is, die hier school gelopen heeft, die een diploma voor taalkunde heeft, een slag in uw gezicht.

Ik denk ten slotte ook aan een gesprek dat ik met één van de bezoekers van een armoedevereniging had. Ik was met één van de andere bezoekers bezig in het Frans omdat dat één van zijn moedertalen was. Hij probeerde in het Nederlands te antwoorden. We kregen de opmerking van een vrouw:

• "Jullie zijn niet netjes Nederlands aan het praten. En trouwens, voor je hier begon te werken, heb je toen ook gewerkt?"
• "Ja, ik ben hier opgegroeid, heb hier school gelopen."
• "Wat voor soort werk deed je?"
• "Ik heb Nederlands aan anderstaligen gegeven, en ook gewerkt als arbeidstrajectconsulent."
• "Ik zal Chinees gaan geven zeker, jullie nemen alles van ons af, inclusief onze job nu ook nog."

Tja… hoewel ik dat wel kan plaatsen, is dit als Chinees-Vlaming die hier geboren is, die hier school gelopen heeft, die een diploma voor taalkunde heeft, een slag in uw gezicht.
Kun je iets zeggen over wat racisme met jou doet?
Het is een enorme kwetsuur die heel diep gaat. Het tastte mijn zelfwaarde aan als opgroeiend kind en liet heel grote littekens achter. Het tekende mijn zelfbeeld en eigenwaarde heel erg. Je moet sowieso al in een zorgende omgeving opgroeien, je hebt voldoende positief tegenwicht nodig om uit te groeien tot een volwassene die stevig genoeg in zijn of haar schoenen staat. Ik ben sowieso al niet iemand met razend veel zelfvertrouwen en ik worstelde in mijn tienerjaren, zoals elke tiener, met mezelf. Ik was op zoek naar mijn eigen identiteit. Krijg je vaak genoeg te horen dat je hier niet hoort, of wordt je vaak genoeg uitgesloten, dan begin je serieus vragen te stellen: waar is mijn plek? Ik heb me op een bepaald moment zelfs afgevraagd of ik recht van bestaan had. Dus dat ging heel diep.
Krijg je vaak genoeg te horen dat je hier niet hoort, of wordt je vaak genoeg uitgesloten, dan begin je serieus vragen te stellen: waar is mijn plek?
Wat zou je willen zeggen aan iemand die jou racistisch behandeld heeft?
We zijn allemaal mensen. We zijn allemaal hetzelfde. Dat heeft ook met mijn boeddhistische levensovertuiging te maken. Wij geloven dat alle mensen met elkaar verbonden zijn , letterlijk en figuurlijk. Als je een ander niet behandelt zoals jezelf zou willen behandeld worden, heeft dat ook weerslag op jezelf. Ik weet echter niet of mensen die me racisme bejegenen daar een boodschap aan hebben (lacht).

Ik heb het ook al eens over een andere boeg gegooid. Iemand zei me: "Je vindt dat toch ook niet erg als ik tegen u 'gele' zeg en jij tegen mij 'witte'?" Ik antwoordde toen: “Jawel, ik zou me daar wel aan storen, want ik heb een naam zoals jij ook een naam hebt. Ik spreek jou ook met jouw naam aan. Ik zou graag hebben dat je mij ook met mijn naam aanspreekt.” Ik probeerde iets gemeenschappelijks te vinden. Ik wou het terugbrengen tot het feit dat we toch allemaal dezelfde zijn, hoe onze buitenkant er ook moge uitzien. Dat ik ook net zoals hen pijn heb en moeilijkheden kan hebben.
Je benoemde al dat je soms niet bediend werd in een restaurant. Heb je ook ervaringen met discriminatie in het zoeken naar een huis, in het onderwijs, op werk?
Toen ik naar een kot, een studio zocht, heb ik letterlijk te horen gekregen: ‘wij verhuren niet aan Aziaten’. Ik heb dat gewoon van mij laten afglijden, gedacht; ik zou daar toch niks willen huren, ik zou daar niet gerust kunnen wonen als ik weet dat mijn huisbaas racistisch is. Je kunt die toch niet vertrouwen dan. Maar toen ik als alleenstaande mama geweigerd werd, heb ik onmiddellijk UNIA gebeld. Alhoewel beide discriminatie zijn en het ene niet minder erg dan de andere is,, woog de weigering toen zwaarder door. Op dat ogenblik was ik al heel lang op zoek naar een woonst voor mijn dochtertje en mij, dat was een heel moeilijke zoektocht.
Stel dat jij een beleidsmaatregel zou nemen om racisme tegen mensen van Oost-Aziatische afkomst aan te pakken? Je zit in de regering en je bent minister bevoegd voor…
Minister van inclusie (lacht). (denkt na). Stel dat wij allemaal anoniem online zouden solliciteren zonder beeld, enkel met geluid, dan kan je pas echt spreken van een selectie op basis van je motivatiebrief en je cv. Dan word je niet gediscrimineerd op basis van je burgerlijke staat, afkomst, leeftijd… Alle factoren waarop gediscrimineerd zou kunnen worden, kun je er dan uit halen, en je laat mensen selecteren op gelijke basis: motivatiebrief, cv en een gesprek, een opdracht, of een test. zonder dat er visueel contact is. Dat is niet specifiek naar Oost-Aziaten toe, maar voor iedereen.

Ook misschien GAS-boetes als je een racistische uitspraak maakt? Maar ik vrees dat dit niet gaat werken. Sanctionerend beginnen werken gaat wellicht alleen een averechts effect hebben.
Heb je nog iets toe te voegen?
Ik ben echt blij dat ORBIT met racisme tegen mensen van Oost-Aziatische afkomst bezig is. Het is heel waardevol. Er is “eindelijk” aandacht voor - ik zeg dit zonder verwijt of kritiek. Ik denk dat dat wel een verschil zou gemaakt hebben voor heel wat mensen van mijn generatie, indien die sensibilisering er al decennia geleden geweest was.



Kyona* is een schuilnaam.

Klik hier voor

MEER VERHALEN

Quon, 62

  • In België sinds 1967
  • 30 jaar journalist geweest
  • Las recent Revolusi van David Van Reybrouck

Astrid, 21

  • Geboren in België
  • Studente sociologie
  • Houdt van dansen & sporten

Zhong, 34

  • Geboren in België
  • Werkt aan de universiteit
  • Grote sportfreak

Kyona, 43

  • Geboren in België
  • Werkt met mensen in armoede
  • Alleenstaande moeder
  • Schrijft gedichten

Huang, 38

  • Geboren in België
  • Werkt voor een NGO
  • Reist uit ecologische overwegingen met een bestelwagen

Sarah, 40

  • 15 jaar in België
  • Werkt in een ambassade
  • Is veel met kunst bezig